Υστερεκτομή αφαίρεση της μήτρας

Η υστερεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση της μήτρας. Συνήθως ,με τον όρο, ενοούμε την Ολική υστερεκτομή ή την Υφολική υστερεκτομή ή την Ολική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων ή την  Ριζική υστερεκτομή, Αποτελεί τη συχνότερη γυναικολογική επέμβαση μετά την καισαρική τομή. Μετά την υστερεκτομή δεν υπάρχει πιθανότητα κύησης, ενώ η περίοδος απουσιάζει.

Ποτέ γίνεται υστερεκτομή αφαίρεση της μήτρας;

Η υστερεκτομή μπορεί να γίνει για να αντιμετωπιστούν παθήσεις του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος όπως:

• Ινομυώματα που προκαλούν πόνο, βαριές περιόδους και άλλα προβλήματα
• Μη φυσιολογική κολπική αιμορραγία που δεν αντιμετωπίζεται με φάρμακα
• Βαριά ενδομητρίωση
• Αδενομύωση ή πάχυνση της μήτρας
• Χρόνιος πυελικός πόνος
• Πρόπτωση μήτρας
• Καρκίνο της μήτρας, του ενδομητρίου, του τραχήλου της μήτρας ή των ωοθηκών

Στην περίπτωση κάποιου γυναικολογικού  καρκίνου, η υστερεκτομή είναι συχνά μονόδρομος. Ωστόσο, σε μη κακοήθεις καταστάσεις, η υστερεκτομή προτιμάται όταν δεν υπάρχει κάποια εναλλακτική θεραπεία, τα συμπτώματα της γυναίκας είναι πολύ έντονα και δεν υπάρχει επιθυμία τεκνοποίησης.

Ποια είναι τα είδη της υστερεκτομή αφαίρεση της μήτρας;

Υπάρχουν διαφορετικά είδη υστερεκτομής. Αυτό που πραγματοποιούμε εξαρτάται από την υποκείμενη νόσο και επιλέγεται σύμφωνα με τις επιθυμίες κάθε γυναίκας όταν αυτό είναι εφικτό. Έτσι έχουμε:

• Ολική υστερεκτομή: αφαιρείται η μήτρα και ο τράχηλος. Είναι ο πιο συχνά πραγματοποιούμενος τύπος υστερεκτομής.
• Υφολική υστερεκτομή: αφαιρείται το σώμα της μήτρας, αλλά ο τράχηλος παραμένει στη θέση του.
• Ολική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων: αφαιρείται η μήτρα, ο τράχηλος, οι σάλπιγγες και οι ωοθήκες.
• Ριζική υστερεκτομή: είναι πιο εκτεταμένη επέμβαση, η οποία πραγματοποιείται αποκλειστικά σε περιπτώσεις γυναικολογικού καρκίνου. Εκτός από τα εξαρτήματα που αφαιρούνται στην ολική υστερεκτομή, αφαιρείται και το πάνω μέρος του κόλπου, οι λεμφαδένες της πυέλου και λιπώδης ιστός.

Με ποιες διαφορετικές τεχνικές πραγματοποιείται η επέμβαση;

Οι χειρουργοί χρησιμοποιούν διαφορετικές προσεγγίσεις για την υστερεκτομή, βασιζόμενοι στην εμπειρία τους, το λόγο για τον οποίο γίνεται η επέμβαση και τη συνολική υγεία της γυναίκας. Δεν είναι όλες οι γυναίκες υποψήφιες για όλες τις παρακάτω μεθόδους, και η επιλογή γίνεται πάντα εξατομικευμένα. Οι 3 πιο συνηθισμένες τεχνικές υστερεκτομή αφαίρεση της μήτρας είναι:

1. Λαπαροσκοπική υστερεκτομή. Είναι η πιο συχνή τεχνική σήμερα, μιας και ακολουθείται στο 93 % περίπου των περιπτώσεων. Γίνεται αφού κάνουμε 4 μικρές τομές στην κοιλιά, και εισάγεται σε αυτήν το λαπαροσκόπιο,  που φέρει κάμερα στην άκρη του. Δεν υπάρχει άμεση εικόνα της κοιλίας, αλλά η πληροφορία αποτυπώνεται σε μία οθόνη μέσω της κάμερας. Η μήτρα αφαιρείται από τον κόλπο.
2. Κοιλιακή υστερεκτομή (ανοικτή τεχνική).  Κάνουμε μια τομή 5-7 εκατοστών είτε εγκάρσια χαμηλά στην κοιλιά είτε κάθετα από τον ομφαλό ως την ήβη. Μέσα από την τομή αφαιρείται η μήτρα. Την προτιμούμε όταν η μήτρα είναι ιδιαίτερα μεγάλη λόγω ινομυωμάτων.
3. Κολπική υστερεκτομή. Η μήτρα αφαιρείται από τον κόλπο μέσω μια μικρής τομής σε αυτόν. Δεν υπάρχει τομή στην κοιλιά.

Η κολπική και η λαπαροσκοπική υστερεκτομή θεωρούνται ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι. Σε σύγκριση με την ανοιχτή υστερεκτομή εξασφαλίζουν μικρότερο χρόνο ανάρρωσης, λιγότερο πόνο, ταχύτερη επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες και μικρότερο συνολικό κόστος. 

Μετά την υστερεκτομή

Η παραμονή σας στο νοσοκομείο και το συνολικό διάστημα ανάρρωσης εξαρτώνται από την τεχνική με την οποία έγινε η επέμβαση. Η ανοικτή επέμβαση απαιτεί 3-4 ημέρες παραμονή στο νοσοκομείο, ενώ η συνολική περίοδος ανάρρωσης είναι περίπου 4-6 εβδομάδες. Αντίθετα, οι άλλες 2 μέθοδοι απαιτούν 1 με 2 μέρες λιγότερη παραμονή στο νοσοκομείο και η πλήρη ανάρρωση μπορεί να ολοκληρωθεί σε 3-4 εβδομάδες.

Κάποιο διάστημα μετά την επέμβαση θα σας συστηθεί ένας επανέλεγχος ώστε να βεβαιωθεί ότι η τομή έκλεισε σωστά και αναρρώνετε φυσιολογικά. Θα συνεχίσετε να υποβάλλεστε σε test Pap εφόσον δεν έχει αφαιρεθεί ο τράχηλος ή η υστερεκτομή έγινε λόγω κάποιου καρκίνου.

Για δύο μήνες και μέχρι να σταματήσει η μικρή αιμορραγία που φυσιολογικά μπορεί να έχετε μετά την επέμβαση, συστήνεται να απέχετε από την σεξουαλική επαφή.

Η επιστροφή στην εργασία γίνεται μετά από 3- 6 εβδομάδες. Αυτό μπορεί να αλλάξει, ανάλογα με το είδος της εργασίας που κάνετε και από το πως αισθάνεστε γενικότερα. Αν η εργασία σας απαιτεί έντονη σωματική δραστηριότητα, η επιστροφή σας ίσως καθυστερήσει. Σε αυτό το διάστημα καλό είναι να ξεκουράζεστε, να μην σηκώνετε βάρη και να μην ασκείτε γενικά πίεση στην περιοχή της κοιλιάς. Εφόσον αθλείστε μπορείτε να ξεκινήσετε ξανά μετά τις έξι εβδομάδες, με ήπιο περπάτημα και κολύμπι αφού έχει επουλωθεί σωστά η τομή.

Υστερεκτομή και εμμηνόπαυση

Σε περίπτωση που αφαιρέθηκαν οι ωοθήκες, η υστερεκτομή προκαλεί και ορμονική εμμηνόπαυση. Έτσι, σύντομα μετά την επέμβαση θα αρχίσετε να έχετε νυχτερινή εφίδρωση, εξάψεις, ξηρότητα κόλπου κλπ. Για την διαχείριση των συμπτωμάτων αυτών, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την εμμηνόπαυση με την διακοπή της περιόδου. Αν και η περίοδος πάντα διακόπτεται μετά την υστερεκτομή, η εμμηνόπαυση έρχεται μόνο όταν αφαιρεθούν και οι 2 ωοθήκες και έτσι πάψει να υπάρχει παραγωγή ορμονών.

Για πολλές γυναίκες, η μήτρα δεν είναι απλά ένα όργανο, αλλά αντιπροσωπεύει τη θηλυκή πλευρά τους και διαμορφώνει την ταυτότητά τους. Είναι φυσιολογικό λοιπόν να έχετε ένα αίσθημα απώλειας ή να νιώθετε θλιμμένη μετά την επέμβαση. Ωστόσο οι περισσότερες γυναίκες αναφέρουν ότι μετά την υστερεκτομή η ζωή τους, ακόμη και η σεξουαλική, έχει βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό, μιας και το πρόβλημα που τις ταλαιπωρούσε, π.χ βαριά αιμορραγία έχει υποχωρήσει. Μη διστάσετε να συζητήσετε όλους τους προβληματισμούς σας με το γιατρό.